• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to footer
  • HOME
  • ABOUT CHINA
    • NEWS
    • TESTIMONIES
    • OP-EDS
    • FEATURED
    • GLOSSARY
    • CHINA PERSECUTION MAP
  • FROM THE WORLD
    • NEWS
    • OP-EDS
    • FEATURED
    • TESTIMONIES
  • INTERVIEWS
  • DOCUMENTS AND TRANSLATIONS
    • DOCUMENTS
    • THE TAI JI MEN CASE
    • TRANSLATIONS
  • EVENTS
  • ABOUT
  • EDITORIAL BOARD
  • TOPICS

Bitter Winter

A magazine on religious liberty and human rights

three friends of winter
Home / Documents and Translations

Zijn afvalligen betrouwbaar? 3. Geloofsverlating en captivity narratives

03/16/2022Massimo Introvigne |

Er is een wezenlijk verschil tussen de wetenschappelijke studie van geloofsverlating en antisekteverhalen. Deze laatste lijken op oude verhalen over blanke maagden die ontvoerd werden door indianen.

door Massimo Introvigne

Artikel 3 van 5. Lees artikel 1 en artikel 2.

Read the original article in English.

Socioloog David G. Bromley was de auteur van baanbrekende werken op het gebied van geloofsverlating en afvalligen (van Twitter)
Socioloog David G. Bromley was de auteur van baanbrekende werken op het gebied van geloofsverlating en afvalligen (van Twitter).

Zoals we in een eerder artikel vermeldden, waren sociologische studies naar de verklaringen van afvalligen tot de jaren 1970 schaars. Daarna nam het onderzoek een enorme vlucht. Dit kwam door de aandacht voor afvalligen in publicaties van de antisektebewegingen en door rechtszaken die gevoerd werden tegen ‘sekten’.

De eerste onderzoeken bestudeerden het fenomeen geloofsverlating in algemene zin. Waarom en hoe verlaten gelovigen een religieuze organisatie? In een eerder artikel in deze reeks haalde ik een studie aan van Stuart Wright. Hij maakt een onderscheid tussen drie verschillende, of elkaar aanvullende, verklaringen voor het verlaten van een geloof; de roltheorie, causaalprocesmodellen, en organisatiemodellen.

Vooraanstaande wetenschappers op het gebied van nieuwe religieuze bewegingen zoals David Bromley en Anson D. Shupe (1948-2015) stelden dat het aansluiten bij en verlaten van een religie door de roltheorie kan worden verklaard. Het is niet nodig om onze toevlucht te nemen tot de ‘bijzondere’ modellen of twijfelachtige wetenschappelijke methoden die door antisektaristen wordt gebruikt. We vervullen allemaal rollen tijdens ons leven. In feite vervullen we verschillende rollen tegelijkertijd (huwelijkspartner, ouder, beroepsbeoefenaar, belastingbetaler, sportliefhebber, enz.). Wanneer we ons aansluiten bij een religie, leren we een bepaalde rol te vervullen. Het is mogelijk dat het geloof niet met volledige overtuiging wordt beoefend en slechts een experiment is.

Religieuze rollen zijn veeleisend en kunnen tot conflicten met andere rollen leiden. Als een huwelijkspartner bijvoorbeeld het geloof van de andere huwelijkspartner niet deelt, zal deze een conflict ervaren tussen de rol van huwelijkspartner en de rol van gelovige. Een van de rollen kan daarom worden opgegeven, wat leidt tot een echtscheiding of geloofsverlating. Het kan ook zijn dat iemand de rollen die hij heeft gedurende zijn ‘morele loopbaan’ als tijdelijk beziet en de religieuze rol op een gegeven moment gewoon heeft afgedaan.

Causaalprocesmodellen proberen de fasen van geloofsverlating te reconstrueren zoals zij elkaar in de loop van de tijd opvolgen. Een geloofscrisis kan worden veroorzaakt door verschillende factoren. Deze zijn vaak eerder praktisch dan ideologisch, zoals een ruzie met plaatselijk leiders of het krijgen van een liefdesrelatie met iemand die vijandig tegenover de religie staat. Studies hebben aangetoond dat ideologische redenen (‘Ik realiseerde me dat het een sekte was’, ‘Ik bestudeerde de Bijbel en kwam tot de conclusie dat theologie niet waar is’) vaak pas achteraf worden aangevoerd. Als een crisis niet wordt opgelost, kan dit leiden tot terugtrekking en tot een mentale transitie gevolgd door een mentale heroriëntatie. Voormalige aanhangers van een religie gaan dan hun identiteit opnieuw uitvinden. Ze worden of leden van een andere religie of onderdeel van onze grotendeels niet-religieuze samenleving.

Organisatiemodellen verschuiven de aandacht van de persoon die het geloof verlaat naar de religieuze organisatie. De laatste kan problemen of hervormingen doormaken die sommige leden niet bevallen. Toen de Rooms-Katholieke Kerk bijvoorbeeld de hervormingen van het Tweede Vaticaans Concilie doorvoerde, was een aanzienlijk aantal van de ‘traditionele’ katholieken verward en ongelukkig. Sommige verlieten daarom het katholieke geloof.

Al deze wetenschappelijke modellen beschouwen het verlaten van een geloof als een actief proces dat in gang wordt gezet door de persoon die het geloof verlaat. Antisektaristen geven de voorkeur aan een passief model waarin de afvallige een ‘slachtoffer’ is dat ‘gevangen’ zit in de ‘sekte’, en zich alleen los kan maken door ‘redding’ van buitenaf. Soms gebeurt dit op een extreme manier door deprogrammering. (Hierbij worden ‘sekteleden’ ontvoerd door professionele ‘deprogrammeurs’ die door hun familieleden worden ingehuurd en betaald. Ze worden dan onderworpen aan intensieve en soms gewelddadige indoctrinatie, totdat zij bezwijken en ermee instemmen hun religie te verlaten) De Britse sociologe Eileen Barker en anderen hebben aangetoond dat deze theorie statistisch gezien onjuist is.

De Britse sociologe Eileen Barker toonde aan dat het verlaten van de verenigingskerk frequent én spontaan gebeurde. Foto door Massimo Introvigne
De Britse sociologe Eileen Barker toonde aan dat het verlaten van de verenigingskerk frequent én spontaan gebeurde. Foto door Massimo Introvigne.

Een van de groepen die het vaakst als ‘sekte’ worden bestempeld is de verenigingskerk die gesticht is door de Koreaanse dominee Moon Sun-Myung (1920-2012). Barker bewees dat de meeste leden na vijf jaar of minder de religie vrijwillig en rustig verlaten zonder dat iemand hen ‘redt’ of deprogrammeert. In tegenstelling tot wat antisektaristen suggereren, hebben nieuwe religieuze bewegingen draaideuren in plaats van gevangenissen.

Bromley vergeleek het ‘reddingsmodel’ van geloofsverlating van de antisektaristen met de ‘captivity narratives’ van blanke Amerikaanse kolonisten die ontvoerd zouden zijn door Amerikaanse indianen. In de 19e eeuw werden boeken populair, waarin werd beschreven hoe met name jonge blanke vrouwen werden ontvoerd, en gedwongen te trouwen met indianen en te leven zoals zij. Opwindende details over de vermeende seksuele moraal van de indianen droegen bij aan de verkoop van deze boeken. De meeste verhalen waren echter verzonnen. Cultuurhistoricus David L. Minter (1935-2017) merkte op dat er kruisbestuiving plaatsvond tussen deze verhalen en dezelfde onjuiste verhalen over protestantse meisjes die door nonnen werden ontvoerd en seksueel werden misbruikt in katholieke kloosters (deze bespraken we in het vorige artikel van deze reeks). Erger nog, ze werden propagandamateriaal waarmee de massamoorden op de indianen werd gerechtvaardigd.

The Abduction of Daniel Boone's Daughter by the Indians, painting by Karl Ferdinand Wimar (1828–1862). Credits.
De ontvoering van Daniel Boone’s dochter door de indianen, schilderij van Karl Ferdinand Wimar (1828-1862) (bron)

Verschillende geleerden erkennen dat de captivity narratives door antisektaristen als model zijn gebruikt om verhalen op te stellen over ‘sekteleden’ die zijn ontvoerd en worden ‘gevangen gehouden’ door de ‘sekten’ totdat zij ‘gered’ worden. Deze verhalen worden ook gebruikt als propagandamateriaal.

De modellen die wetenschappers gebruiken gaan er ook van uit dat geloofsverlating een geleidelijk proces is. Het ‘plotseling’ verlaten van een geloof is net zo zeldzaam als een plotselinge, onmiddellijke bekering zoals in het geval van Paulus de Apostel die op weg naar Damascus op slag christen werd. 

Het losmakingsproces is het beginpunt van een onderzoek naar de reden waarom niet alle ex-leden afvallig worden, d.w.z. niet alle en zelfs niet de meeste van hen worden radicale tegenstanders van de religieuze organisatie die zij hebben verlaten. Wij zullen hier in het volgende artikel op terugkomen.

Tagged With: Apostates

Massimo Introvigne
Massimo Introvigne

Massimo Introvigne (born June 14, 1955 in Rome) is an Italian sociologist of religions. He is the founder and managing director of the Center for Studies on New Religions (CESNUR), an international network of scholars who study new religious movements. Introvigne is the author of some 70 books and more than 100 articles in the field of sociology of religion. He was the main author of the Enciclopedia delle religioni in Italia (Encyclopedia of Religions in Italy). He is a member of the editorial board for the Interdisciplinary Journal of Research on Religion and of the executive board of University of California Press’ Nova Religio.  From January 5 to December 31, 2011, he has served as the “Representative on combating racism, xenophobia and discrimination, with a special focus on discrimination against Christians and members of other religions” of the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE). From 2012 to 2015 he served as chairperson of the Observatory of Religious Liberty, instituted by the Italian Ministry of Foreign Affairs in order to monitor problems of religious liberty on a worldwide scale.

www.cesnur.org/

Related articles

  • Zijn afvalligen betrouwbaar? 5. Waarom sommigen afvallig worden

    Zijn afvalligen betrouwbaar? 5. Waarom sommigen afvallig worden

  • Zijn afvalligen betrouwbaar? 2. Zogenaamde afvalligen

    Zijn afvalligen betrouwbaar? 2. Zogenaamde afvalligen

  • Er frafalne pålitelige? 5. Hvorfor noen blir frafalne

    Er frafalne pålitelige? 5. Hvorfor noen blir frafalne

  • Sind Apostaten vertrauenswürdig? 3. Narrative über Austritte und Gefangenschaft

    Sind Apostaten vertrauenswürdig? 3. Narrative über Austritte und Gefangenschaft

Keep Reading

  • Er frafalne pålitelige? 3. Fortellinger om fangenskap og det å bryte med et trossamfunn
    Er frafalne pålitelige? 3. Fortellinger om fangenskap og det å bryte med et trossamfunn

    Det er store forskjeller mellom det vitenskapelige studiet av frafall og antikultfortellinger som hermer etter gamle historier om hvite, unge kvinner som kidnappes av indianere.

  • Заслуживают ли отступники доверия? 4. Не все бывшие приверженцы религии отступники
    Заслуживают ли отступники доверия? 4. Не все бывшие приверженцы религии отступники

    К сожалению, СМИ часто путают две совершенно разные категории: бывших членов религиозных организаций и отступников. Большинство бывших членов не отступники.

  • Voiko luopioihin luottaa? 1. Luopumuksen ongelma
    Voiko luopioihin luottaa? 1. Luopumuksen ongelma

    Luopiot ovat uskontojen tai uskonnollisten liikkeiden entisiä jäseniä, joista on tullut jättämänsä uskon vannoutuneita vastustajia. Luopioita on ollut kautta aikojen.

  • Er frafalne pålitelige? 1. Problemet med frafall
    Er frafalne pålitelige? 1. Problemet med frafall

    Frafalne er tidligere medlemmer av et trossamfunn eller en religiøs gruppe som blir svorne fiender av den troen de har forlatt. Frafalne har eksistert i århundrer.

Primary Sidebar

Support Bitter Winter

Learn More

Follow us

Newsletter

Most Read

  • Pro-Chinese Propaganda by The World Muslim Communities Council: Uyghurs Strike Back by Gulfiye Y
  • Zhanargul Zhumatai: “Help Me, I Just Want to Leave China” by Ruth Ingram
  • L. Ron Hubbard, Scientology, and the Visual Arts. 1. The Aesthetic Mind by Massimo Introvigne
  • Stricter Rules on Private Tutoring Protect Ideology Rather than Parents by Wang Zhipeng
  • Japan Religious Donations Law. 4. The Return of Brainwashing by Massimo Introvigne
  • Hong Kong: Christian Scholar Peng Manyuan Released but Not Rehabilitated by Gladys Kwok
  • The Weaponization of the CCP’s “Zero COVID” Against Tibet by Marco Respinti
  • L. Ron Hubbard, Scientology, and the Visual Arts. 3. Art as Communication by Massimo Introvigne
  • L. Ron Hubbard, Scientology, and the Visual Arts. 4. Art and Illustration by Massimo Introvigne
  • L. Ron Hubbard, Scientology, and the Visual Arts. 5. Professionals vs. Amateurs by Massimo Introvigne

CHINA PERSECUTION MAP -SEARCH NEWS BY REGION

clickable geographical map of china, with regions

Footer

Instant Exclusive News
Instant Exclusive News

EDITORIAL BOARD

Editor-in-Chief

MASSIMO INTROVIGNE

Director-in-Charge

MARCO RESPINTI

ADDRESS

CESNUR

Via Confienza 19,

10121 Turin, Italy,

Phone: 39-011-541950

E-MAIL

We welcome submission of unpublished contributions, news, and photographs. Each submission implies the authorization for us to edit and publish texts and photographs. We reserve the right to decide which submissions are suitable for publication. Please, write to INFO@BITTERWINTER.ORG Thank you.

Newsletter

Follow us

LINKS

orlir-logo hrwf-logo cesnur-logo

Copyright © 2023 · Bitter Winter · PRIVACY POLICY· COOKIE POLICY